Waarom we zoveel uitstellen
Bijna iedereen stelt weleens dingen uit. Een telefoontje plegen, de administratie doen of eindelijk die mail beantwoorden. Vaak weten we precies wat we moeten doen, maar toch doen we het niet. Uitstelgedrag lijkt luiheid, maar meestal is het iets anders. Het gaat vaak om emoties, twijfel en onzekerheid.
Ons brein kiest graag voor wat op korte termijn fijn voelt. Een serie kijken is direct leuk, een lastige taak geeft spanning. Door uit te stellen, ontwijk je dat ongemakkelijke gevoel. Dat voelt even prettig, maar later levert het juist stress op. Zo ontstaat een vicieuze cirkel: je stelt uit, voelt je schuldig en gaat daardoor nog meer uitstellen.
De meest voorkomende oorzaken van uitstelgedrag
Perfectionisme en faalangst
Veel mensen stellen uit omdat ze bang zijn dat het resultaat niet goed genoeg is. Als jij denkt dat iets in één keer perfect moet, wordt de drempel om te beginnen enorm hoog. In plaats van een eerste stap te zetten, ga je het moment van starten eindeloos verschuiven. De gedachte is vaak: als ik nog even wacht, komt er vast een beter moment.
Te grote of vage taken
Een taak als “huis opruimen” of “project uitwerken” is eigenlijk geen taak, maar een verzameling van tientallen kleine stapjes. Als je taak te groot of vaag is, voelt het alsof je een berg moet beklimmen zonder pad. Je ziet alleen de top en niet de eerste stap. Dat zorgt voor een gevoel van overweldiging, waardoor je iets makkelijks gaat doen.
Gebrek aan energie en focus
Als je slecht slaapt, veel aan je hoofd hebt of continu afgeleid bent door telefoon en social media, wordt beginnen aan een taak veel zwaarder. Je hebt simpelweg minder mentale ruimte om ergens echt in te duiken. Daardoor schuif je dingen voor je uit, zelfs als je weet dat het belangrijk is.
Eenvoudige manieren om vandaag al minder uit te stellen
Maak je taak zo klein mogelijk
In plaats van “ik moet mijn administratie doen” kun je denken: “ik pak nu de map en leg alle bonnetjes op tafel”. Door een grote taak op te knippen in kleine concrete stappen, voelt het minder zwaar. Vaak merk je dat, zodra je begonnen bent, de rest vanzelf volgt. Het moeilijkste is meestal niet de taak zelf, maar het starten.
Spreek een minimale tijd met jezelf af
Een handige techniek is om met jezelf af te spreken dat je iets maar tien minuten hoeft te doen. Tien minuten opruimen, tien minuten mailtjes beantwoorden of tien minuten aan een verslag werken voelt haalbaar. Ben je eenmaal bezig, dan ga je vaak langer door. Maar zelfs als je na tien minuten stopt, heb je toch vooruitgang geboekt.
Leg afleiding bewust weg
Als je telefoon naast je ligt en continu oplicht, is de verleiding groot om even te kijken. Daardoor verlies je steeds je concentratie en voelt de taak nog zwaarder. Door je telefoon in een andere kamer te leggen of meldingen tijdelijk uit te zetten, maak je het jezelf gemakkelijker om echt even door te pakken.
Wees vriendelijker voor jezelf
Streng zijn voor jezelf werkt vaak averechts. Hoe schuldiger je je voelt, hoe groter de kans dat je blijft uitstellen. Beter is om jezelf te behandelen als een goede vriend. Merk op dat je uitstelt, zonder oordeel, en kies daarna bewust één kleine stap. Zo maak je van uitstelgedrag geen karakterfout, maar een gewoonte die je stap voor stap kunt veranderen.
