Wat is die typische geur na een regenbui
Veel mensen kennen het: je doet een raam open na een zomerse bui en er komt een herkenbare, frisse geur naar binnen. Het voelt schoon, rustig en bijna nostalgisch. Maar wat is die geur eigenlijk en waarom merken we hem zo sterk op?
Die speciale regenlucht heeft zelfs een naam gekregen van wetenschappers: petrichor. Het klinkt ingewikkeld, maar het gaat gewoon om de combinatie van stoffen die vrijkomen als regen valt op droge grond, stenen of zelfs op straat.
Wat is petrichor precies
Het woord petrichor is samengesteld uit twee Griekse woorden. Het eerste deel verwijst naar steen en het tweede deel naar het bloed van de goden. Daarmee wilden onderzoekers duidelijk maken dat het gaat om een soort 'levensgeur' die vrijkomt uit droge aarde wanneer er eindelijk regen valt.
In de praktijk betekent het dat oliën, stoffen van planten en kleine deeltjes uit de bodem in de lucht terechtkomen zodra de eerste druppels vallen. Die mix zorgt voor de geur die zoveel mensen fijn vinden.
Hoe de eerste regendruppels de geur losmaken
Als grond lang droog is, hopen stoffen zich op in de bovenste laag. Planten laten oliën achter, bacteriën in de aarde maken bepaalde verbindingen en stofdeeltjes blijven aan het oppervlak liggen. Zodra regendruppels op die droge laag vallen, slaan ze als het ware kleine belletjes lucht los.
Die belletjes stijgen op en nemen minuscule druppeltjes mee waarin de geurstoffen zitten. Zo komen ze in de lucht terecht en kunnen wij ze ruiken. Hoe droger de periode vóór de bui, hoe sterker de geur vaak is.
De rol van bacteriën in de bodem
Niet alleen planten spelen een rol. In de bodem leven veel bacteriën die helpen bij het afbreken van dood plantenmateriaal. Een bepaalde groep bacteriën, actinobacteriën genoemd, maakt een stof aan die geosmine heet.
Geosmine is heel krachtig: we kunnen het in extreem lage concentraties al ruiken. Het heeft een aardse, licht muffe maar toch frisse geur. Wanneer het begint te regenen, komt geosmine los uit de bodem en mengt zich met de lucht. Dit is een belangrijk onderdeel van de typische regenlucht.
Waarom we regen zo sterk kunnen ruiken
De menselijke neus is opvallend gevoelig voor geosmine. Ook al merken we het niet bewust, onze hersenen pikken de geur snel op. Er wordt gedacht dat dit misschien een overblijfsel is uit vroegere tijden, toen het belangrijk was om regen en waterbronnen te kunnen herkennen.
Daarom kan een lichte bui na een lange droge periode al genoeg zijn om een duidelijk verschil in geur te veroorzaken, zelfs als de stoep nog niet eens echt nat lijkt.
Waarom regen in de stad anders ruikt dan in het bos
Regen in een bos of weiland ruikt meestal natuurlijker en groener. Dat komt doordat daar vooral aarde, planten en bomen meedoen in de geur. In de stad spelen ook beton, asfalt en uitlaatgassen een rol. Als regen op warme stoepen en wegen valt, komen ook daar stoffen vrij die je kunt ruiken.
Toch blijft de basis hetzelfde: droge oppervlakken, eerste druppels die stoffen losmaken en belletjes die geurdeeltjes de lucht in brengen. Daardoor herken je overal ter wereld iets vertrouwds in de geur van een regenbui, of je nu in een dorp, stad of natuurgebied staat.
