Wat is die typische geur na een regenbui
Iedereen kent het: je loopt buiten en vlak voor of na een regenbui ruik je een heel herkenbare, frisse geur. Veel mensen ervaren dit als prettig en rustgevend, maar weinig mensen weten waar die geur precies vandaan komt en hoe die officieel heet. Deze geur is geen verbeelding, maar een echt natuurkundig en chemisch verschijnsel.
De naam voor deze geur is petrichor. Dit is een samenstelling van Griekse woorden die zoiets betekenen als de “essentie van steen”. Wetenschappers hebben deze term bedacht om de unieke geur te beschrijven die ontstaat wanneer regen op droge grond valt. Het gaat dus niet om zomaar natte lucht, maar om een combinatie van processen in de bodem en in de atmosfeer.
Hoe ontstaat petrichor precies
Oliën en stoffen in de droge grond
In droge periodes hopen zich allerlei stoffen op in de grond en op stenen oppervlakken. Planten maken onder andere oliën aan die in de bodem terechtkomen. Ook micro-organismen zoals bacteriën en schimmels produceren bepaalde verbindingen. Zolang het droog is, blijven deze stoffen grotendeels op hun plek en ruik je ze nauwelijks.
Wanneer de eerste regendruppels vallen, werken ze als een soort oplosmiddel en vervoermiddel tegelijk. De druppels vallen op de grond, nemen kleine deeltjes en stoffen mee en zorgen ervoor dat deze in de lucht terechtkomen. Daar kunnen wij ze vervolgens met onze neus waarnemen.
De rol van geosmine
Een belangrijke stof in dit proces is geosmine. Dit is een organische verbinding die wordt geproduceerd door bepaalde bodembacteriën. Geosmine heeft een aardse, wat muffe maar toch frisse geur. Veel mensen omschrijven het als de geur van natte aarde of een moestuin direct na een bui.
Onze neus is opvallend gevoelig voor geosmine. Zelfs hele kleine hoeveelheden kunnen we al ruiken. Hierdoor ruikt de wereld na een regenbui vaak veel sterker en duidelijker dan je op basis van de hoeveelheid water zou verwachten. De combinatie van geosmine met andere plantaardige oliën vormt samen de karakteristieke regenlucht.
Waarom ruikt regen in de stad anders dan in het bos
De omgeving heeft veel invloed op hoe sterk en hoe prettig je de geur van regen ervaart. In een bos of park zijn veel planten, bomen en natuurlijke bodems aanwezig. Daar is dus volop materiaal waar geosmine en andere stoffen kunnen vrijkomen, waardoor de geur vaak rijk en vol is.
In de stad is de situatie anders. Regen valt daar vooral op asfalt, beton en daken. Deze materialen hebben minder natuurlijke oliën. Daarnaast kunnen er uitlaatgassen, stof en andere verontreinigingen op de grond liggen. Als het dan gaat regenen, komen ook deze stoffen los en in de lucht terecht. Daardoor kan de geur wat zwaarder of minder fris zijn dan in een groene omgeving.
Waarom vinden veel mensen de geur van regen zo prettig
Er zijn verschillende verklaringen waarom zoveel mensen regenlucht fijn vinden. Een praktische verklaring is dat regen vaak verkoeling brengt na een warme, benauwde periode. De frisse wind en lagere temperatuur worden dan onbewust gekoppeld aan een gevoel van opluchting en rust.
Daarnaast speelt mogelijk ook een soort oerinstinct mee. Water is van levensbelang, zeker in droge gebieden. De geur van regen kondigt aan dat er weer water beschikbaar komt voor planten, dieren en mensen. Onze hersenen kunnen die geur onbewust hebben gekoppeld aan iets positiefs en veiligs.
Tot slot roept regen bij veel mensen herinneringen op: spelen in plassen als kind, wandelen in het bos, of gewoon knus binnen zitten terwijl je de druppels hoort tikken. Al deze ervaringen samen maken dat de geur van regen meer is dan alleen een chemische stof: het is een gevoel van herkenning en ontspanning.
