Wat is praten in je slaap precies?
Praten in je slaap, ook wel somniloquie genoemd, is een verschijnsel waarbij iemand onbewust woorden, zinnen of geluiden maakt terwijl hij of zij slaapt. Vaak heeft de slaper zelf niet door dat hij praat en herinnert hij zich er de volgende ochtend niets van. Het kan gaan om een paar onverstaanbare woorden, maar soms ook om hele gesprekken.
Omdat het zo onschuldig lijkt, wordt praten in je slaap vaak gezien als iets grappigs. Toch kan het voor partners of huisgenoten behoorlijk storend zijn. Bovendien vragen veel mensen zich af of het iets zegt over hun gezondheid of stressniveau.
Wanneer komt praten in je slaap het meest voor?
Verschillende slaapfasen
Je slaap bestaat uit meerdere fasen: lichte slaap, diepe slaap en remslaap. Praten in je slaap kan in alle fasen voorkomen, maar het soort spraak verschilt per fase. In de lichte slaap en overgangsfase zijn de zinnen vaak wat duidelijker. Tijdens de remslaap, waarin je veel droomt, zijn de woorden meestal korter en meer gefragmenteerd.
Leeftijd en levensfase
Bij kinderen komt praten in de slaap vaker voor dan bij volwassenen. Hun hersenen zijn nog volop in ontwikkeling en verwerken overdag veel nieuwe indrukken. Naarmate je ouder wordt, neemt het meestal af, maar sommige volwassenen houden het hun hele leven. Het kan ook tijdelijk terugkeren in drukke of emotionele periodes.
Oorzaken van praten in je slaap
Stress en emoties
Een van de meest voorkomende triggers is stress. Als je hoofd nog vol gedachten zit wanneer je naar bed gaat, blijven je hersenen actiever tijdens de nacht. Dit kan ervoor zorgen dat je gaat praten, vooral als je veel piekert of emotioneel bent. Ook gebeurtenissen die je overdag raken, zoals een ruzie of belangrijk gesprek, kunnen terugkomen in je slaap.
Slechte slaapgewoonten
Onregelmatige slaaptijden, te laat naar bed gaan of veel schermtijd vlak voor het slapen kunnen je slaap verstoren. Hierdoor wissel je vaker tussen slaapfasen, wat de kans op praten kan vergroten. Ook alcohol en bepaalde medicijnen beïnvloeden je slaapstructuur en kunnen somniloquie uitlokken.
Erfelijke aanleg
Bij sommige mensen lijkt er een erfelijke factor mee te spelen. Als praten in de slaap veel voorkomt in je familie, is de kans groter dat jij er ook last van hebt. Het is dan meestal niet gevaarlijk, maar eerder een eigenschap die ‘in de familie zit’.
Wat kun je eraan doen?
Rustige slaaproutine opbouwen
Een vaste bedtijd en een rustig avondritueel helpen je brein om af te schakelen. Denk aan het dimmen van lichten, een boek lezen of een korte wandeling maken. Probeer schermen minimaal een half uur voor het slapengaan te vermijden en voorkom zware maaltijden of veel cafeïne laat op de avond.
Stress verminderen overdag
Omdat stress een belangrijke rol speelt, kan het helpen om overdag momenten van ontspanning in te bouwen. Korte ademhalingsoefeningen, mediteren of simpelweg even zonder telefoon een kop thee drinken, kunnen al verschil maken. Ook het opschrijven van zorgen voor het slapengaan kan je hoofd leger maken.
Wanneer naar de huisarts?
In de meeste gevallen is praten in je slaap onschuldig. Word je echter ook wakker met extreme vermoeidheid, heb je last van slaapwandelen of maak je agressieve bewegingen in je slaap, dan is het verstandig om je huisarts te raadplegen. Die kan beoordelen of verder onderzoek naar een slaapprobleem nodig is.
