Wat is de hik eigenlijk?
Iedereen heeft er wel eens last van: die onvrijwillige, plotselinge spasmes in de borstkas die resulteren in het kenmerkende 'hik'-geluid. Hoewel de hik meestal onschuldig is en snel verdwijnt, kan het soms behoorlijk irritant zijn, vooral als het minuten of zelfs uren aanhoudt. Fysiologisch gezien is de hik een plotselinge samentrekking van het middenrif, gevolgd door een snelle sluiting van de stembanden. Deze snelle sluiting creëert het geluid dat we zo goed kennen. Het is een reflex die niet onder onze bewuste controle staat, net zoals niezen of knipperen met de ogen.
De rol van het middenrif
Het middenrif, een koepelvormige spier onder de longen, speelt een cruciale rol bij de ademhaling. Wanneer we inademen, trekt het middenrif samen en beweegt het naar beneden, waardoor er ruimte ontstaat voor de longen om zich met lucht te vullen. Bij de hik raakt het middenrif geïrriteerd, waardoor het ritmisch en onregelmatig samentrekt. Elk van deze spasmen trekt snel lucht in de longen. De daaropvolgende snelle sluiting van de stembanden, of de glottis, voorkomt dat er meer lucht binnenkomt en produceert de 'hik'-klank.
Waarom begint het plotseling?
De oorzaak van deze irritatie aan het middenrif en de zenuwen die het aansturen – met name de nervus phrenicus en de nervus vagus – ligt vaak in alledaagse situaties. De meest voorkomende triggers zijn gerelateerd aan hoe we eten en drinken. Snelle veranderingen in de maagomvang of temperatuur in de slokdarm kunnen de zenuwen stimuleren die naar het middenrif leiden.
Veelvoorkomende triggers
Een veelvoorkomende aanleiding is te snel eten of drinken, waardoor we onbedoeld veel lucht inslikken. Ook het drinken van koolzuurhoudende dranken, zoals frisdrank of bier, kan de maag snel opblazen, wat druk uitoefent op het middenrif. Overmatig eten of het plotseling consumeren van zeer heet of zeer koud voedsel staat eveneens bekend als trigger. Zelfs sterke emoties, zoals plotselinge opwinding of stress, kunnen in sommige gevallen een aanval van de hik veroorzaken, hoewel dit minder vaak voorkomt dan de eetgerelateerde oorzaken. Het doel van al deze triggers is hetzelfde: het verstoren van het normale, rustige ademhalingsritme.
Bewezen methoden om de hik te stoppen
Hoewel er talloze huis-, tuin- en keukenmiddeltjes bestaan tegen de hik, zijn de meest effectieve methoden gericht op het 'resetten' van de ademhalingsreflex. Dit wordt bereikt door de hoeveelheid koolstofdioxide (CO2) in het bloed te verhogen of door de nervus vagus te stimuleren, wat een onderbreking van de spasmen veroorzaakt. Een simpele en vaak succesvolle methode is het inhouden van de adem voor tien tot twintig seconden. Dit verhoogt de CO2-concentratie, waardoor het lichaam wordt gedwongen een diepere en meer gecontroleerde ademhaling te initiëren zodra u weer lucht binnenkrijgt, wat het spasme kan doorbreken.
Een andere effectieve strategie is het drinken van een glas water zonder adem te halen. De continue slikbeweging helpt bij het ritmisch samentrekken van de slokdarm, wat de zenuwen kan afleiden. Ook het langzaam drinken van koud water wordt vaak aangeraden. Voor wie iets extreems wil proberen, is de 'Valsalva-manoeuvre' een optie: dit houdt in dat u uitademt tegen een gesloten mond en neus, alsof u uw oren wilt klaren. Deze techniek verhoogt de druk in de borstkas, wat direct invloed heeft op het middenrif en de zenuwbanen, en vaak snel verlichting biedt bij aanhoudende hik. Ongeacht de gekozen methode, is het doel altijd om de onvrijwillige spasmen te doorbreken en het middenrif zijn normale, rustige ritme terug te geven.
